Dieren die net zo verzot zijn op psychedelica als mensen

Niet alleen mensenwezens zijn verzot op verdovende middelen. Veel dieren consumeren ook planten waar ze plezier van ondervinden. In het dierenrijk wordt veel getript, van het Amazonegebied tot aan de ijzige Arctische toendra's.

DIEREN BLIJKEN NET ZO VERZOT OP DRUGS TE ZIJN ALS WIJ

Mensen gebruiken al sinds de oertijd psychedelische middelen. Voor spiritualiteit, ter verruiming van het bewustzijn, maar ook voor de lol. Sommige wetenschappers hebben zelfs geopperd dat magic mushrooms een rol speelden bij de evolutie van het menselijk brein. Wij zijn echter niet de enige die dergelijke ervaringen nastreven.

Veel dieren doen zich ook tegoed aan hallucinogene en geestverruimende plantensoorten. Waarom? Daar kunnen we alleen maar naar gissen - maar ze lijken er duidelijk plezier van te hebben.

Ethnobotanisten denken dat mensen bepaalde psychedelische planten zijn gaan gebruiken nadat ze de effecten ervan bij dieren observeerden. Je leest het goed; we zouden het dierenrijk misschien wel moeten bedanken, omdat ze ons hebben laten kennismaken met sommige drugs! Laten we eens uitpluizen welke dieren het heerlijk vinden hun bewustzijn te veranderen en wat ze daarvoor gebruiken.

DE MANDRIL HEEFT EEN VOORKEUR VOOR IBOGA

De mandril is een aap en leeft in de tropische regenwouden van Kameroen, Gabon, Equatoriaal-Guinea en Congo. De apen behoren tot de grootste apensoorten en lijken op de baviaan. Als ze zich niet tegoed doen aan fruithapjes of voor luipaarden op de vlucht zijn, zoeken en consumeren ze een bijzonder sterk psychedelicum. Namelijk de wortels van de iboga.

Iboga (_Tabernanthe iboga_) is een meerjarige struik en maakt de psychoactieve alkaloïde ibogaïne aan. Mensen gebruiken de plant tijdens spirituele ceremonies binnen de Bwiti-cultuur om visioenen op te wekken.

Ook mandrils maken gebruik van de wortels van de iboga-plant, maar op een andere manier. De mannetjesapen graven de wortels op en doen zich er tegoed aan voordat ze een dominantiestrijd aangaan. Naar verluidt, doen ze dat om fysieke krachten voor aanvang van de strijd op te doen en wellicht ook om pijn te verlichten.

DE JAGUAR AAST OP AYAHUASCA

De jaguar behoort tot de katachtigen en het geslacht Panthera. Deze grote roofdieren kennen een wijd verspreidingsgebied dat zich uitstrekt van het Zuidwesten van de Verenigde Staten, Mexico en Centraal-Amerika tot diep in het Amazonegebied richting Argentinië. Van jaguars die in de Amazone leven, is bekend dat ze uit hun dak gaan van de ayahuasca-liaan (_Banisteriopsis caapi_).

Ayahuasca is een entheogeen brouwsel dat de inheemse bevolking van het Amazonegebied traditioneel tijdens healing-ceremonies gebruikt. Het is gemaakt van verschillende planten en het actieve stofje dat erin zit, heet DMT. Dat is een van de krachtigste psychedelische stoffen ter wereld. De verbinding zit niet in de ayahuasca-liaan zelf, maar de plant maakt wel alkaloïden aan die verhinderen dat het lichaam DMT afbreekt uit andere planten in het brouwsel.

Veldonderzoekers hebben jaguars op film vastgelegd die zitten te knabbelen aan een ayahuasca-liaan. Na het consumeren ervan neemt de waakzaamheid en het schichtige gedrag langzaam af en beginnen de beesten in het gebladerte boven zich te staren.

RENDIEREN ETEN HALLUCINOGENE PADDENSTOELEN

De vliegenzwam (_Amanita muscaria_) is de ultieme fungus. De paddenstoel duikt regelmatig op in speelfilms, sprookjes en kunst. Dit is vaak de eerste soort waar je aan denkt als het over paddenstoelen gaat.

De soort komt voor in de gematigde en noordelijke regionen van het noordelijk halfrond. De paddenstoel groeit daarbij in subarctische gebieden, een streek waar ook rendieren leven.

De vliegenzwam bevat twee belangrijke psychoactieve verbindingen: iboteenzuur en muscimol. Iboteenzuur is ingedeeld als een sterke neurotoxine. Muscimol is echter ietwat veiliger en veroorzaakt euforie, uittredingen en verdoving.

Rendieren ondervinden geen hinder als ze de paddenstoelen eten en na consumptie vertonen ze dronkemansgedrag. Het lijkt erop dat ze bestendig zijn tegen iboteenzuur, wat tot muscimol wordt afgebroken in hun spijsverteringsstelsel. Muscimol overleeft dit proces en wordt via de urine weer uitgescheiden.

De Samen (of Sami) zijn de oorspronkelijke bevolkingsgroep van Lapland en zij zijn erachter gekomen dat rendieren een soort filterinstallatie zijn voor de gifstoffen in de paddenstoel. Deze mensen dronken de pis van de dieren om zo zonder vergiftigingsverschijnselen van de effecten te genieten.

KATTEN ZIJN STAPELGEK OP KATTENKRUID

Je kent ze vast wel, die veelbekeken online filmpjes. Katten raken helemaal uit hun doen als ze kattenkruid tegenkomen, waarbij ze junkiegedrag vertonen. Ze duwen hun neus erin, rollen erin rond en eten er zelfs van. Kort daarop krijgen ze pupillen als schoteltjes en gaan ze zich vreemd gedragen.

Kattenkruid (_Nepeta cataria_) komt van nature voor in Oost-Europa, het Midden-Oosten en delen van Azië. Ongeveer twee derde van alle katten, waaronder grote katachtigen als tijgers en leeuwen, vinden de plant onweerstaanbaar.

Nepetalacton is de verbinding die verantwoordelijk is voor deze aantrekkingskracht. Het is een monoterpeen waarvan katten gaan kwijlen, soezerig en angstig worden en rare sprongen gaan maken.

FLIPPER WORDT HIGH DANKZIJ GIFSTOFFEN UIT DE KOGELVIS

Dieren scoren hun verdovende middelen niet alleen in het plantenrijk. Er zijn ook beesten die hun high laten opwekken met behulp van andere dieren. Als kogelvissen zich bedreigd voelen, maken ze een mogelijk dodelijke neurotoxine aan. Bij een lage dosering heeft de verbinding echter geestverruimende effecten.

Er zijn dolfijnen gefilmd die gebruikmaken van dit afweermechanisme. Het lijkt erop dat ze in een hemelse staat raken en euforisch worden nadat ze gifstoffen van de kogelvis hebben geconsumeerd.

EXPERIMENTEN MET DIEREN

Hierboven heb je gelezen over dieren die op zoek gaan naar geestverruimende substanties in hun natuurlijke leefmilieu. Maar wat als mensen bepaalde diersoorten verdovende middelen toedienen? We realiseren ons dat sommigen de volgende experimenten dierenmishandeling vinden, maar de resultaten zijn toch interessant.

APEN DIE DMT ROKEN

Als je DMT rookt, heeft het een buitengewoon sterk, maar kortstondig psychedelisch effect. Gebruikers melden dat ze naar alternatieve dimensies gekatapulteerd worden, hun lichaam verlaten en met vreemde entiteiten communiceren.

In 1980 vond er een experiment plaats dat we tegenwoordig als onethisch zouden beschouwen. Daarbij werd gekeken naar de effecten van DMT op resusaapjes. De aapjes werd aangeleerd om een sigaret van sla te roken, waarna ze water kregen. De onderzoekers isoleerden de apen vervolgens en sloten ze op in een sensorische deprivatie-ruimte, zonder licht en geluid.

Na een paar dagen isolatie voegden de onderzoekers DMT aan de "sigaretten" toe en keken ze hoe de apen zichzelf een aantal dagen DMT toedienden. De dieren werden met behulp van infraroodcamera's gefilmd en te zien viel hoe ze voorwerpen in de lucht mepten. Een van de apen leek de effecten wel vermakelijk te vinden en bleef elke dag twee hele sigaretten met DMT oproken. Een andere aap rookte één hele sigaret, ging op haar buik liggen en spreidde haar handen over de vloer van de kooi.

Dat bracht de onderzoekers tot de slotsom dat dieren zichzelf hallucinogenen toedienen als dat een stimulans in een sensorische deprivatie-ruimte teweegbrengt.

OCTOPUSSEN AAN DE MDMA

MDMA, ofwel ecstasy, levert diepzinnige gevoelens op van euforie en blijdschap. Het bindt zich aan serotoninereceptoren en stimuleert de afgifte van neurotransmitters.

Onderzoekers hebben de effecten van de drug getest met octopussen, bijzonder slimme dieren die in staat zijn ingewikkelde problemen op te lossen. Het zijn daarbij beruchte antisociale schepsels die bij een onverwachte ontmoeting vaak de strijd aangaan. Nadat de onderzoekers de achtarmige dieren MDMA toedienden, gedroegen ze zich sociabel en konden ze het prima vinden met elkaar.

HET GEBRUIK VAN PSYCHEDELICA: OOK IN HET DIERENRIJK

Mensen onderscheiden zich dan wel op een unieke manier van andere levende wezens, maar het gebruik van drugs lijkt gemeengoed te zijn. Ook dieren nemen sterke psychoactieve middelen tot zich. Waarom ze dat doen, is echter niet helemaal duidelijk. Zou het uit verveling zijn of is het hun instinct? Hoe dan ook, de middelen bieden een fascinerende ervaring waar veel dieren op aarde van lijken te genieten.